Τετάρτη 23 Απριλίου 2014

ΚΑΔΜΟΣ: Ο πρωτος Ελλην Βασιλευς


ΟΠΩΣ όλοι γνωρίζουν, ο  Κάδμος είναι ήρωας του θηβαϊκού κύκλου, ο μύθος του όμως, όπως και ο μύθος του Ηρα­κλή, απλώθηκε σχεδόν παντού στη Μεσόγειο, τη Μικρά Ασία, την Ιλλυρία και την Αφρική (Λιβύη). Ο Κάδμος είναι γιος του Αγήνορα και της Τηλέφασσας (ή, σύμφωνα με άλλες εκδοχές, της Αργιόπης. Είναι αδελφός του Κίλικα, του Φοίνικα και της Ευρώ­πης (παρόλο που κάποτε ο Φοίνικας θεωρείται πατέρας του καθώς και πατέρας της Ευρώπης). Τέλος μια μεταγενέστερη βοιωτική παράδοση τον θεωρούσε γιο του αυτόχθονα Θηβαίου ήρωα Ώγυγου (!!).


Γενεαλογικό δέντρο Κάδμου

Ύστερα από την αρπαγή της Ευρώπης, ο Αγήνορας στέλνει τους γιους του να τη βρουν και απαγορεύει να παρουσιαστούν μπροστά του προτού τη φέρουν πίσω. Η μητέρα τους πηγαί­νει μαζί τους και εγκαταλείπουν τη χώρα της Τύρου, όπου βασίλευε ο Αγήνορας. Σε λίγο όμως οι νέοι άντρες αντιλαμβάνονται πως η αναζήτηση τους είναι μάταιη και, καθώς οι αδελφοί του εγκαθίστανται σε διάφορες χώρες, ο Κάδμος και η μητέρα του πηγαίνουν στη Θρά­κη, όπου γίνονται ευνοϊκά δεκτοί από τους κα­τοίκους. Μόλις πέθανε η Τηλέφασσα, ο Κάδμος πήγε να συμβουλευτεί το μαντείο των Δελφών, το οποίο του είπε να εγκαταλείψει την καταδίω­ξη της Ευρώπης και να ιδρύσει μια πόλη. Για να διαλέξει όμως την τοποθεσία της, θα έπρεπε να ακολουθήσει μια αγελάδα, ωσότου αυτή πέσει εξαντλημένη από κούραση. Για να πραγματο­ποιήσει το χρησμό, ο Κάδμος πήρε το δρόμο και, καθώς διέσχιζε τη Φωκίδα, είδε στα κοπά­δια του Πελάγοντα, του γιου του Αμφιδάμαντα, μια αγελάδα που έφερε στα δυο πλευρά της το σημάδι της σελήνης (έναν άσπρο δίσκο που θύ­μιζε πανσέληνο). Την ακολούθησε και η αγελά­δα τον οδήγησε στη Βοιωτία' στο τέλος ξάπλω­σε στη θέση της μελλοντικής πόλης των Θηβών. Ο Κάδμος.τότε είδε πως ο χρησμός είχε πραγ­ματοποιηθεί και θέλησε να προσφέρει την αγε­λάδα θυσία στην Αθηνά. Έστειλε λοιπόν γι' αυ­τό μερικούς από τους συντρόφους του να φέρουν νερό από μια γειτονική πηγή, που λεγόταν Πηγή του Άρη. Ένας δράκοντας όμως, ο οποίος σύμ­φωνα με ορισμένους συγγραφείς ήταν απόγονος του ίδιου του Άρη, φύλαγε την πηγή και σκότω­σε τους πιο πολλούς από τους άντρες που ο Κάδ­μος είχε στείλει. Ο Κάδμος έσπευσε σε βοήθεια των συντρόφων του και σκότωσε το δράκοντα. Η Αθηνά του φανερώθηκε τότε και τον συμβού­λευσε να σπείρει τα δόντια του ζώου, πράγμα που ο Κάδμος έκαμε· αμέσως βγήκαν από τη γη άντρες οπλισμένοι, που τους ονόμασαν Σπαρτούς (δηλαδή «άντρες σπαρμένους»). Αυτοί οι άνδρες, που γεννήθηκαν με θαύμα, ήταν απειλη­τικοί. Ο Κάδμος σκέφτηκε τότε να πετάξει πέ­τρες ανάμεσα τους. Οι Σπαρτοί, μη γνωρίζοντας ποιος τους χτυπούσε, αλληλοκατηγορήθηκαν και αλληλοξοντώθηκαν. Πέντε μονάχα από αυ­τούς επέζησαν, οι οποίοι ονομάζονταν Εχίων (ο οποίος παντρεύτηκε ύστερα την Αγαύη, μια από τις θυγατέρες του Κάδμου), Ουδαίος, Χθόνιος, Υπερήνωρ, Πέλωρος. Ο Κάδμος όμως έπρεπε να εξιλεωθεί για το φόνο του δράκοντα, γι' αυτό και υπηρέτησε τον Άρη σαν δούλος οκτώ χρό­νια. Όταν όμως τελείωσε η τιμωρία του, ο Κάδ­μος έγινε βασιλιάς της χώρας των Θηβών, χάρη στην προστασία της Αθηνάς. Και ο Δίας του έδωσε γυναίκα μια κόρη του Άρη και της Αφρο­δίτης, τη θεά Αρμονία.

Ο γάμος του Κάδμου και της Αρμονίας γιορ­τάστηκε με μεγάλες γιορτές, στις οποίες πήραν μέρος όλοι οι θεοί και τραγούδησαν οι Μούσες. Κατέβηκαν από τον ουρανό και ήρθαν στην Καδμεία, η οποία ήταν η ακρόπολη των Θηβών, φέρνοντας δώρα. Tα πιο σπουδαία δώρα ήταν για την Αρμονία· ένας θαυμάσιος χιτώνας, υφα­σμένος από τις Χάριτες, και ένα χρυσό περιδέ­ραιο, έργο του Ηφαίστου, του θεού σιδηρουρ­γού. Αυτό το περιδέραιο, λένε ορισμένοι, είχε δοθεί από τον ίδιο το θεό στον Κάδμο· σύμφωνα με άλλους, ήταν ένα δώρο της Ευρώπης στον αδελφό της, που η ίδια είχε πάρει από τον Δία. Το περιδέραιο αυτό και ο χιτώνας έπαιξαν μεγά­λο ρόλο αργότερα, την εποχή της εκστρατείας των Επτά εναντίον της Θήβας.

Από την Αρμονία ο Κάδμος απέκτησε πολλά παιδιά- θυγατέρες, την Αυτονόη, την Ινώ (η οποία πήρε το όνομα Λευκοθέα, μετά τη θεοποί­ηση της), την Αγαύη και τη Σεμέλη, και ένα γιο, τον Πολύδωρο.

Προς το τέλος της ζωής τους ο Κάδμος και η Αρμονία εγκατέλειψαν τη Θήβα κάτω από πε­ρίεργες συνθήκες, αφήνοντας το θρόνο στον εγ­γονό τους Πενθέα, το γιο της Αγαύης και του Εχίονα. Πήγαν στην Ιλλυρία, στους Εγχελείς ή Εγχέλιους, στους οποίους είχαν επιτεθεί οι Ιλλυ­ριοί, ενώ ένας χρησμός τους είχε υποσχεθεί τη νίκη, αν είχαν οδηγούς τον Κάδμο και την Αρ­μονία. Πράγματι, με τον όρο αυτόν νίκησαν. Ο Κάδμος τότε βασίλευσε στους Ιλλυριούς και απέκτησε ένα γιο, τον Ιλλυριό. Ύστερα όμως αυτός και η Αρμονία μεταμορφώθηκαν σε ερπε­τά και έφτασαν στα Ηλύσια Πεδία. Στην Ιλλυ­ρία έδειχναν τον τάφο τους!.

Ένας μύθος, που τον αναφέρει ο Νόννος ο Πανοπολίτης και που υπάρχει όμως κίνδυνος να είναι επινόηση ενός μεταγενέστερου ποιητή, αφηγείται πως ο Κάδμος ακολούθησε τα ίχνη του ταύρου που είχε αρπάξει την αδελφή του και πως στρατολογήθηκε από τον Δία στην εκστρα­τεία εναντίον του Γίγαντα Τυφώνα. Γι' αυτόν το λόγο ντύθηκε με στολή βοσκού, που του έδωσε ο θεός Πάνας, ο σύντροφος του. Όταν μάλιστα ο Τυφώνας αφαίρεσε τα νεύρα του Δία, ο Κάδ­μος τον μάγεψε με μια λύρα και κατόρθωσε να πάρει πίσω τα νεύρα του θεού με το πρόσχημα πως θα κατασκεύαζε με αυτά χορδές για τη λύρα του. Ο Κάδμος έδωσε πίσω στον Δία τα νεύρα του, πράγμα που επέτρεψε στο θεό να κερδίσει τη νίκη. Για ανταμοιβή ο Κάδμος παίρνει για γυναίκα την Αρμονία .

Στη Θήρα, τη Ρόδο, τη Σαμοθράκη, την Κρή­τη και σε πολλά άλλα μέρη, διηγούνταν ότι ο Κάδμος, τον καιρό που αναζητούσε την Ευρώ­πη, είχε χτίσει στους τόπους αυτούς πόλεις.

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου