8 Οκτωβριου 1996: Ελληνικο MIRAGE-2000 επιστρεφει με εναν πυραυλο λιγοτερο... (φωτογραφιες/βιντεο)

Ο Σμηναγός  είχε στο ενεργητικό του ήδη χίλιες διακόσιες ώρες πτήσης. Τις περισσότερες ώρες στα Mirage 2000. Στα “γαλλάκια”, όπως τα λένε οι “παλιοί”... 

Ήταν το Νο 1 στο ζεύγος των Mirage που απογειώνονταν από την Τανάγρα, σχεδόν κάθε πρωί, για περιπολίες στο Αιγαίο ή -το συνηθέστερο- για αναχαιτίσεις Τούρκων εισβολέων. Το 1996, η Τουρκία είχε αυξήσει τις προκλήσεις. Πύκνωσε τις παραβιάσεις της στο Αιγαίο, αφού ο Μεσούτ Γιλμάζ, τότε πρωθυπουργός της χώρας, πίεζε για απευθείας συνομιλίες με την Αθήνα, ώστε να λυθούν “πακέτο” τα Ελληνοτουρκικά. Η Τουρκία -κι αυτό το γνωρίζουν καλύτερα απ’ οποιονδήποτε οι πιλότοι των Ελληνικών μαχητικών- πάντοτε χρησιμοποιεί την αεροπορική της ισχύ, για να ασκήσει εξωτερική πολιτική.

Όταν στην μονάδα σήμανε το “scramble”, το μόνο που ένοιαζε τον Σμηναγό ήταν ότι έπρεπε να απογειωθεί μέσα σε πέντε λεπτά, να βρεθεί στα 12.000 πόδια μαζί με το Νο 2 του σμήνους του και να πάρει στον αέρα εντολές. Την ώρα που απογειωνόταν, φορτωμένος με δύο πυραύλους Magic, αέρος-αέρος (“πουλάκια” τούς λένε οι πιλότοι), ήξερε ότι μάλλον αυτή θα ήταν η τελευταία του τέτοια αποστολή. Σε λίγες μέρες θα εγκατέλειπε την Τανάγρα και τα Mirage και θα “ανηφόριζε” προς την Αγχίαλο, για να αναλάβει εκπαιδευτής στην σχολή Top Gun της Πολεμικής Αεροπορίας, στην Σχολή όπου οι νέοι Ίκαροι εκπαιδεύονται στις αναχαιτίσεις...

Η θεωρία

Η τεχνική της αναχαίτισης είναι καλά μελετημένη τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους Τούρκους πιλότους. Τα τελευταία 29 χρόνια, κάθε μέρα (με εξαίρεση κάποιες θρησκευτικές γιορτές και των δύο χωρών και δύο μήνες το καλοκαίρι) ο ένας αναχαιτίζει τον άλλον, σε όλα τα μήκη και πλάτη του Αιγαίου. Ο σκοπός είναι ο ένας να “πιάσει την ουρά” του αντιπάλου του, να βρεθεί πίσω του και να “κλειδώσει” τον στόχο του, με τους πυραύλους να σημαδεύουν. Αν αυτές είναι πραγματικές συνθήκες εναέριας μάχης, ο στόχος δεν ξεφεύγει ποτέ. Η πυροδότηση των πυραύλων από τον πιλότο γίνεται από ένα κουμπί με δύο σκάλες. Η πρώτη είναι το φωτοπολυβόλο και είναι ακίνδυνη. Παίζει τον ρόλο των εικονικών πυραύλων στις αναχαιτίσεις. Με το φωτοπολυβόλο ο πιλότος “πιστοποιεί” την αναχαίτιση του εχθρού φωτογραφίζοντάς τον. Τότε ο αντίπαλος είναι, θεωρητικά, νεκρός. Όσες οι φωτογραφίες από τα φωτοπολυβόλα, τόσες και οι αναχαιτίσεις, τόσοι και οι “καταρριφθέντες” αντίπαλοι!

Η δεύτερη σκάλα του χειριστηρίου είναι η μοιραία. Αυτή που πυροδοτεί πραγματικά (και όχι εικονικά) τον πύραυλο. Οι πύραυλοι Magic έλκονται από την θερμότητα, “κολλάνε” και ακολουθούν το πιο ζεστό σημείο, τους κινητήρες του αεροσκάφους. Δεν σκάνε αμέσως, αλλά μόλις βρουν τον στόχο, εκτοξεύουν χιλιάδες μικρά θραύσματα, προκαλούν φωτιά, που πυροδοτεί την έκρηξη όλου του αεροσκάφους. Η περίπτωση αστοχίας είναι ανύπαρκτη!

Το κυνηγητό

Σε φουλ εμπλοκή, οι ταχύτητες είναι από μόνες τους αιτία λιποθυμίας για τον αμύητο. Όπως και τα χρώματα και οι εναλλαγές των τοπίων. Κάτι σαν ηλεκτρονικό παιχνίδι, μόνο που εδώ το game over δεν σημαίνει ότι θα ξαναπαίξεις αν έχεις ψιλά. Ο Σμηναγός είχε στην οθόνη του ζεύγος F-16 (ένα -C και ένα διθέσιο -D) που είχε απογειωθεί από την αεροπορική βάση Παλαιοκάστρου (Balikesir) και είχε εισέλθει στο FIR Αθηνών μαζί με τετράδα F-4Ε, τα οποία σε μία ακόμα “εκπαιδευτική πτήση” θα εκτελούσαν εικονική αποστολή καταστολής εχθρικής αεράμυνας (SEAD) εναντίον στόχων στην Σκύρο. 

Με την είσοδο του τουρκικού σχηματισμού στο FIR Αθηνών, το ζεύγος Μirage 2000ΕGM της 331 Μοίρας που εκτελούσε καθήκοντα επιφυλακής έλαβε εντολή από το ΕΚΑΕ για ταχύτατη απογείωση. Ο τουρκικός σχηματισμός αντέδρασε στις διαδικασίες αναγνώρισης από τα Ελληνικά Mirage 2000EGM με τα τέσσερα τουρκικά F-4E να αποχωρούν καθώς ξεκινούσε η εμπλοκή των δύο F-16 της συνοδείας.

Τα τουρκικά μαχητικά (F-16D Block40 με κυβερνήτη τον Υποσμηναγό Nail Erdoğan και συγκυβερνήτη τον Αντισμήναρχο Osman Çiçekli και F-16C Block 40 με κυβερνήτη τον Σμηναγό Μustafa Akman) αρνούνται να αποχωρήσουν από τον ΕΕΧ και αντιδρούν σπασμωδικά επιδεικνύοντας ιδιαίτερη επιθετικότητα σε σημείο επικίνδυνο, μάλιστα απεμπλέκονται 3 και περισσότερες φορές μόνο και μόνο για να ξαναμπούν στο “merge” με τα Ελληνικά αεροσκάφη. 

Η σκληρή αερομαχία λαμβάνει τέλος με την συντριβή του τουρκικού διθέσιου F-16D (s/n 91-0023) στην θάλασσα, 9 μίλια από της ακτές της Χίου και την προσγείωση του Mirage 2000EGM με κυβερνήτη τον έμπειρο Υποσμηναγό Α.Γ στην αεροπορική βάση Τανάγρας, με ένα πύραυλο R.550 Magic II λιγότερο…!

Αντισμήναρχος Osman Çiçekli

O συγκυβερνήτης Αντισμήναρχος Osman Çiçekli πρόλαβε να εγκαταλείψει επιτυχώς, διασώζεται από ελικόπτερο AB-205 της 358 ΜΕΔ και μεταφέρεται σε νοσοκομείο της Χίου σε κατάσταση σοκ. Οι έρευνες για τον εντοπισμό του κυβερνήτη Υποσμηναγού Nail Erdoğan απέβησαν άκαρπες...

Ένας Magic λιγότερος...

Η προσγείωση ενός Mirage στην Τανάγρα, με έναν Magic λιγότερο, σε μια απλή αποστολή αναγνώρισης-αναχαίτισης, σημαίνει “κόκκινο” συναγερμό, πριν ακόμα οι τροχοί του μαχητικού ακουμπήσουν στο έδαφος. Όταν επέστρεψε και προσγειώθηκε, από το δεξί φτερό του έλειπε ένας πύραυλος. Την ίδια ώρα, στο γραφείο του αρχηγού ΓΕΑ στον τέταρτο όροφο του υπουργείου Αμύνης, ο Αρχηγός ετοιμαζόταν να πάει σε μια κοινωνική εκδήλωση. Από το σύστημα ενδοεπικοινωνίας που τον συνδέει με όλες τις μάχιμες μονάδες, ακούστηκε μέσα από τα “στατικά” παράσιτα: “Κύριε αρχηγέ, λαμβάνω την τιμή να αναφέρω ότι ο Σμηναγός προσγειώθηκε και του λείπει ένα “πουλάκι”. Ήταν ο διοικητής της Τανάγρας, με πρόδηλη την αγωνία στην φωνή του. Σχεδόν ταυτόχρονα, ο αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας στην Λάρισα ανακοίνωνε στον αρχηγό ΓΕΑ την πτώση ενός τουρκικού F16, ενάμισι ναυτικό μίλι νοτιοανατολικά της Χίου.

Ατύχημα…

Μόλις ο Magic έφτασε στους κινητήρες του τουρκικού αεροσκάφους, οι δύο πιλότοι ένιωσαν το τράνταγμα. Στα δευτερόλεπτα πριν το σκάφος πιάσει φωτιά, ο εκπαιδευτής πρόλαβε να τραβήξει τον μοχλό εκτόξευσης του καθίσματός του, όχι όμως και ο εκπαιδευόμενος. Το συμβάν δηλώθηκε ως ατύχημα και από την Ελλάδα, αλλά και από την Τουρκία. 

Υποσμηναγός Nail Erdoğan

Η μοναδική περίπτωση απόλυτης εξακρίβωσης των αιτιών πτώσης είναι να εξεταστούν τα συντρίμμια του αεροσκάφους. Το συγκεκριμένο, όμως, είχε καρφωθεί, μαζί με τον Τούρκο επισμηναγό, σε πολύ μεγάλο βάθος.

Η τουρκική εφημερίδα “Σαμπάχ” άφηνε υπόνοιες ότι δεν ήταν ατύχημα! Μια Καναδική εταιρεία προθυμοποιήθηκε να ανελκύσει το αεροσκάφος αλλά τελικά, η ανέλκυση δεν έγινε. Από όλες τις πλευρές ο φάκελος έκλεισε με την ένδειξη: "ατύχημα". 

Μπορεί και να ήταν ίδια περίπτωση ατυχήματος με την συντριβή του Mirage F-1 του Νίκου Σαλμά, κοντά στον Άγιο Ευστράτιο; Και τότε ο αντίστοιχος φάκελος έκλεισε με την ίδια ένδειξη. Δύο μέρες μετά, ο Τούρκος πιλότος που επέζησε, ευχαρίστησε από τηλεοράσεως τους κατοίκους του νησιού που τον έσωσαν και τον περιέθαλψαν. 
Ένα Ελληνικό C-130 τον μετέφερε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Σμύρνης.

logiastarata.gr
geopolitics.com.gr