Λίγο πολύ γνωρίζουν αρκετοί την σύμβαση Cooper την οποία έκανε γνωστή ο αείμνηστος και δολοφονηθείς μαζί με τον Μπελογιάννη , Δημήτρης Μπάτσης , εκδίδοντας το βιβλίο του «Η ΒΑΡΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» το 1947.
Υπογράφτηκε και έγινε νόμος του κράτους με το ΦΕΚ 27/02/1940. Υπογραφές : βασιλεύς Γεώργιος και πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς.
Η προσπάθεια των μεγάλων νικηφόρων γεωπολιτικών συμφερόντων του Β! Παγκοσμίου Πολέμου, να υποκλέψουν τον μοναδικό πλούτο μιας υπό κατοχή μικρής χώρας όπως η Ελλάδα, βρήκε αρωγούς, τούς «εφιάλτες» και «νενέκους», ένα πολιτικό προσωπικό το οποίο επέβαλλαν, δια διαφόρων μεθόδων, ως βασιλείς, ως δικτάτορες, ως κυβερνήσεις σε τούτη την χώρα. Η οποία δυστυχώς είχε την τύχη ή την ατυχία, να έχει στα σπλάχνα της πολύτιμο ορυκτό πλούτο, απαραίτητα για την στρατιωτική βιομηχανία παραγωγής σύγχρονων όπλων, την διαστημική τεχνολογία, της οποίας η βάση αποτελείται από υλικά παραγόμενα από τον μοναδικό ορυκτό πλούτο της Ελλάδος, την φαρμακευτική βιομηχανία, την βιομηχανία μετάλλων, και βέβαια τον χρυσό, το ουράνιο U 235, όπως και τούς υδρογονάνθρακες.
Τι είναι η «Σύμβαση Cooper»
Όταν λέμε «σύμβαση cooper» εννοούμε την παραχώρηση εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου σε εταιρεία η οποία κατείχε το προνόμιο της εκμεταλλεύσεως της παραγόμενης δύναμης του ρέοντος ύδατος του ποταμού Αχελώου με στόχο την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος και την εκμετάλλευσή του επί 70 χρόνια έως το έτος 2010, συγχρόνως παρεχωρείτο η αποκλειστική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας.
Η εταιρεία ήταν η Hellenic Hydro-Electric and Metallurgical Corporation η οποία ήταν η βιτρίνα και ουσιαστικά η σύμβαση απευθυνόταν στην Hugh l. Cooper & Co inc. And Chemical Construction.
Εκτός από την κατασκευή και εκμετάλλευση από τον Ανάδοχο, για 70 χρόνια (άρθρο 30) των τριών φραγμάτων (Κρεμαστών, Πρεβέντζας και Κριεκουκιού) στον ποταμό Αχελώο προβλεπόταν και κατασκευή, ιδιοκτησία και εκμετάλλευση ηλεκτρικού δικτύου για την πώληση ή για ιδία χρήση «της παραχθησομένης ηλεκτρικής ενεργείας» σε εργοστάσια του Αναδόχου (άρθρο 52) για την επεξεργασία πρώτων υλών που το consortium θα ίδρυε όπου και όποτε ήθελε έχοντας μάλιστα και το δικαίωμα αποκλεισμού τρίτων (exclusion’s right).
Αλλά δεν φτάνουν αυτά, εντελώς αναπάντεχα (στο άρθρο 56, παράγραφος 2) δίδεται δικαίωμα στην Ανάδοχο να ιδρύσει παρόμοιες υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις και στους ποταμούς Αλιάκμονα, Μόρνο και Φείδαρι, παρά το ότι ο τίτλος της σύμβασης (και ο Α.Ν. 2220/1940) αναφέρεται μόνο στον Αχελώο.
Με απλά λόγια το Consortium είχε το δικαίωμα να στήσει σε όποιο σημείο της Ελληνικής Επικράτειας ήθελε δικά του εργοστάσια κάθε είδους και μάλιστα επεξεργασίας πρώτων υλών, που δεν θα τις έφερνε βέβαια από το εξωτερικό αλλά θα τις εξόρυσσε από το υπέδαφος της χώρας, και να τα τροφοδοτεί με ηλεκτρικό ρεύμα περνώντας δίκτυο από όπου ήθελε, και επί πλέον οι κεντρικές ή τοπικές αρχές ήταν υποχρεωμένες να του παράσχουν κάθε νομική και πρακτική βοήθεια με αστυνόμευση, απαλλοτριώσεις, απαγορεύσεις χρήσης από πρώην ιδιοκτήτες, όμορους, κλπ, αλλά επιπλέον αυτά όλα μπορούσε (άρθρο 56 παράγραφοι 2, 4, 5 και 6) να τα κάνει αποκλείοντας οποιονδήποτε άλλον ενδιαφερόμενο ανταγωνιστή από το να πράξει το ίδιο.
Οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχοντας από το 1940 μέχρι και πρόσφατα άλλες πλουτοπαραγωγικές προτεραιότητες ανά τον κόσμο, από άλλες πιο «φτηνές» και πρόσφορες πηγές από άλλο μέρος του πλανήτη (Μέση Ανατολή-Ιράκ), απλώς «πάγωσαν» για το μέλλον κάθε εξόρυξη πλούτου από την Ελλάδα, εκτός από τις εξορύξεις του αλουμινιούχου βωξίτη.
Σήμερα μέσω της Τρόικας δρομολογείται εκ νέου η περαιτέρω αποκρατικοποίηση των εταιρειών παραγωγής αλουμινιούχου βωξίτη.
Όπως είναι γνωστό το αλουμίνιο αποκτάται ως καθαρό μέταλλο μόνο με την χρήση ηλεκτρικού ρεύματος αντίθετα από τον σίδηρο που η αναγωγή και ο διαχωρισμός του από τα σιδηρούχα μεταλλεύματα γίνεται με την καύση άνθρακος. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι οι βιομηχανίες καθαρισμού του αλουμινίου είναι εξαιρετικά ηλεκτροβόρες. Στον λόγο αυτόν οφείλεται και η πρόβλεψη (πολύ σωστά) της κατασκευής ηλεκτροπαραγωγών μονάδων.
Πρώτες ύλες (στρατηγικά ορυκτά) στο υπέδαφος της Ελλάδας:
1. Λιγνίτης:
Ως ορυκτό για την παραγωγή ενέργειας από την καύση του με λιγοστή μόλυνση του περιβάλλοντος. Η Ελλάδα διαθέτει τόσο πολύ λιγνίτη, που εάν τον εκμεταλλευόταν από νωρίς, θα είχε γλιτώσει πολλά δισεκατομμύρια από την εισαγωγή πετρελαίου.
2. Αλουμίνιο:
Εδώ και μερικά χρόνια η Γαλλία ελάττωσε την παραγωγή της σε αλουμίνιο και η Ελλάδα πλέον είναι πρώτη στην Ευρώπη σε παραγωγή του αλουμινίου, με χιλιάδες εφαρμογές.
3. Βωξίτης:
Η Ελλάδα είναι η μεγαλύτερη βωξιτοπαραγωγός χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο βωξίτης χρησιμοποιείται και στην κατασκευή αεροσκαφών, ηλεκτρικών συσκευών, μεταλλικών κατασκευών και αλλού.
4. Μαγγάνιο:
Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που περιέχει στο υπέδαφός της κοιτάσματα μαγγανίου. Τα κυριότερα κοιτάσματα έχουν εντοπισθεί στο νομό Δράμας.
5. Νικέλιο:
Και για αυτό το στρατηγικό ορυκτό, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως με σημαντικά κοιτάσματα νικελίου στο υπέδαφός της. Υπάρχει ένα συγκρότημα παραγωγής νικελίου, του μεγαλυτέρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά εξάγεται στο εξωτερικό όπως και όλα σχεδόν τα υπόλοιπα όσα εξορύσσονται.
6. Σμηκτίτες:
Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες στην εξόρυξη σμηκτιτών, οι οποίοι έχουν μεγάλο εύρος εφαρμογών, όπως η διάθεση αποβλήτων, τα φάρμακα, τα καλλυντικά και άλλα.
7. Μαγνήσιο:
Ο μαγνησίτης που εξάγει η χώρα μας, καλύπτει το 46% της συνολικής παραγωγής της Δυτικής Ευρώπης.
8. Χρωμίτης:
Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που περιέχει στο υπέδαφός της σημαντικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα χρωμίτη. Τα σημαντικότερα κοιτάσματα βρίσκονται στο Μπούρινο Κοζάνης και χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα.
9. Ουράνιο:
Τα ουρανιούχα μεταλλεύματα έχουν εντοπισθεί στην Κεντρική Μακεδονία και στην Θράκη. Το τεύχος της 28ης Απριλίου 1999 της εφημερίδας «Αθηναϊκή» είχε ως τίτλο «Θησαυροφυλάκιο η Βόρεια Ελλάδα» και αναφερόταν σε αυτό ακριβώς το θέμα. Η Θράκη λοιπόν είναι ένας στρατηγικός κόμβος, διότι εκτός των πλουσίων κοιτασμάτων ουρανίου, χρυσού και πετρελαίου, επιπλέον από εκεί πρόκειται να περάσουν στο μέλλον και οι αγωγοί φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Ποιος λόγος της εμπλοκής του οικονομολόγου και δικηγόρου Δ. Μπάτση και τι υποστήριζε
Ο εκτελεσθείς ως δήθεν «κομμουνιστής πράκτορας» ο Δ. Μπάτσης στο βιβλίο που ειχε γράψει το 1947 με τίτλο «Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα», αποκάλυψε την ύπαρξη της λεγόμενης «σύμβασης Cooper» και τούς αντισυμβαλλόμενους αυτής, (υπεγράφη το 1940 και έληξε το 2010).
Τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952, εκτελέστηκαν στο στρατόπεδο του Γουδή ο Νίκος Μπελογιάννης, ο Ηλίας Αργυριάδης, ο Νίκος Καλούμενος και ο Δημήτρης Μπάτσης. Κι αν για τους τρεις πρώτους ισχύει ότι πλήρωσαν με τη ζωή τους το «έγκλημά της ιδεολογίας». Ο τέταρτος εκτελέστηκε για ένα…βιβλίο!
Ν. Μπελογιάννης, Ηλ. Αργυριάδης, Δ. Μπάτσης και Ν. Καλούμενος
Πράγματι, η καταδίκη του Δημήτρη Μπάτση σε θάνατο απετέλεσε έκπληξη πρώτου μεγέθους. Γόνος πλούσιας μεγαλοαστικής οικογενείας (ο πατέρας του Αντώνης ήταν ναύαρχος!) είχε σπουδάσει νομικά, οικονομικά και κοινωνιολογία. Ασχολήθηκε και με την μαρξιστική θεωρία. Το 1947 συνέγραψε το πολύκροτο βιβλίο του με τίτλο «Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα». Μέσα από τις σελίδες εκείνου του βιβλίου κατέδειξε, με εξαιρετική σαφήνεια και απλότητα, τις δυνατότητες της βιομηχανικής ανάπτυξης της χώρας. Φυσικά, μέσα από την εμπεριστατωμένη ανάλυση του Μπάτση, προέκυπταν αβίαστα συμπεράσματα κατά της ακολουθούμενης πολιτικής του ξεπουλήματος των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας στο ξένο κεφάλαιο.
Πράγματι, τόσο το κατεστημένο της εποχής όσο και οι εκπρόσωποι του -εγχωρίου και ξένου- κεφαλαίου, ταράχτηκαν όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μπάτση. Έτσι, όχι μόνο δεν έσκυψαν πάνω του για να αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα αλλά έκαναν ό,τι μπορούσαν για να εμποδίσουν την κυκλοφορία του. Εύλογα, λοιπόν, ανάμεσα στα μέτρα που πήραν ήταν και η δολοφονία του συγγραφέα ώστε να του κλείσουν το στόμα μια για πάντα. Το βιβλίο του Μπάτση εξαφανίστηκε για 30 ολόκληρα χρόνια, ώσπου ο «Κέδρος» το ξανακυκλοφόρησε το 1977, σε συνεργασία με την κόρη του συγγραφέα, Ελένη Μπάτση-Λυκιαρδοπούλου.
«Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα» δεν είναι ένα εύκολο βιβλίο. Ο μεγάλος του όγκος (κάπου 600 σελίδες, μαζί με τα παραρτήματα), οι -απαραίτητοι- οικονομικοί και τεχνικοί όροι που περιλαμβάνει, η θεωρητική και τεχνική ανάλυση σε κάθε επί μέρους θέμα και το κόστος του (45 ευρώ), δεν το καθιστούν προσιτό στον οποιονδήποτε. Όμως, αποτελεί απαραίτητη πηγή για κάθε μελετητή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, μιας και καταδεικνύει, σχεδόν προφητικά, την πορεία του τόπου από τότε μέχρι σήμερα. Απολύτως δικαιολογημένα, το βιβλίο του Μπάτση και η περίφημη «έκθεση Βαρβαρέσσου» συνιστούν τα δυο πολυτιμότερα κείμενα εκείνης της εποχής, όταν ο τόπος έβγαινε από το καμίνι της κατοχής και πάλευε να αναστηλώσει τα ερείπιά του.
Συνοπτικά το βιβλίο ασχολείται με:
Α Η Αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων
Β Το Οικονομικό σχέδιο για την εκβιομηχάνιση
Γ Εκβιομηχάνιση και Βιωσιμότητα.
Γράφει ο Δημήτρης Μπάτσης σχετικά με τον αναγκαστικό Νόμο 2220/1940, σε συνέχεια των ανωτέρω:
.....προβλέπεται απο το άρθρο 3 της σύμβασης ότι τα έργα που θα κατασκευαστούν πρέπει να δώσουν ηλεκτρενέργεια τουλάχιστον 229 εκατομ. ΩΧΒ απο τη θέση Κρεμαστά, 85 εκατομ. ΩΧΒ απο τη θέση Πρεβέντζα και 96 εκατομ. ΩΧΒ απο τη θέση Κριεκούκι (Καστράκι). Τα ποσά αυτά όμως κάθε άλλο παρά ανταποκρίνονται προς τη μέση δυνατή παροχή των θέσεων αυτού του Αχελώου. Το Γραφείο Μελετών Υδραυλικών Έργων του Υπουργείου Συγκοινωνίας υπολογίζει ότι απο τις τρείς αυτές θέσεις του Αχελώου μπορεί να παραχθεί ηλεκτρενέργεια 1.323 εκατομ. ΩΧΒ το χρόνο. Τα 410 εκατομ. ΩΧΒ που υποχρεούται ο ανάδοχος να παράγει το χρόνο σαν ελάχιστο όριο αποτελεί ένα αυθαίρετο δικαίωμα που του δίνεται να μην ολοκληρώσει, εφόσον αυτό θα τον συμφέρει, την εκμετάλλευση των υδραυλικών δυνάμεων μιας απο τις πιο σημαντικές πηγές όπως είναι ο Αχελώος. Ο καθορισμός όμως απο την άλλη ενός τόσου χαμηλού ποσού ηλεκτρενέργειας κρύβει απο τα μάτια μας και τα τεράστια περιθώρια κέρδους που θα έχει ο ''ανάδοχος'' απο τη δυνατότητα εμπορικής χρησιμοποίησης 1.300 εκατομ. ΩΧΒ το χρόνο και όχι 410 εκατομ. ΩΧΒ όπως λέει η σύμβαση, αν θελήσει να εκμεταλλευτεί ολοκληρωτικά τις παραχωρούμενες υδραυλικές δυνάμεις. Στο άρθρο 4 παράγρ. 11 δίνεται στον ''ανάδοχο'' μέγιστη προθεσμία (που μπορεί να παραταθεί σύμφωνα με το άρθρο 46 της σύμβασης) κατασκευής των έργων, 12 ετών για τα Κρεμαστά, (ώς το 1952), 17 ετών για τη Πρεβέντζα (ώς το 1957) και 23 ετών για το Κριεκούκι (ως το 1963). Στο μεταξύ μπορεί να παραιτηθεί απο την κατασκευή των έργων στις θέσεις Πρεβεντζά και Κριεκούκι, αν ειδοποιήσει το δημόσιο πριν απο ορισμένο χρονικό διάστημα. Αυτά σημαίνουν ότι ενώ η ξένη εταιρεία παίρνει το προνόμιο αποκλειστικής εκμετάλλευσης μιας τέτοιας σημαντικής πηγής ενέργειας, μπορεί αν τη συμφέρει να προχωρήσει με τόσο αργό ρυθμό ώστε στην ουσία να αφήσει αναξιοποίητες τις πτώσεις της επι δεκάδες χρόνων κρατώντας συμβατικά δεσμευμένο το δημόσιο. Μπορεί ακόμα χωρίς να υποχρεώνεται σε αποζημείωση να εγκαταλείψει μερικά ή ολικά τη συνέχιση των έργων. Έτσι η εταιρεία είναι ασύδοτη να κατακομματιάσει την εκτέλεση ενός μεγάλης κλίμακας τεχνικού έργου σε εκτελέσεις μικρής κλίμακας έργων ανάλογα κάθε φορά με τα κερδοσκοπικά της συμφέροντα.
- ο ''ανάδοχος'' υποχρεώνεται να συστήσει ''ελληνική εταιρεία'' μετά την κατασκευή του έργου των Κρεμαστών. Η ''ελληνική'' εταιρεία (άρθρο 48 σύμβασης) μπορεί να εκδίδει ομολογίες σε δολλάρια και να ''υπολογίζεται'' το κεφάλαιο και οι μετοχές της στο ίδιο νόμισμα. Απο αυτό και μόνο φαίνεται η ελληνικότητα της εταιρίας! Η λήξη της σύμβασης για τα υδροηλεκτρικά έργα ορίζεται στις 31.12.2010 αλλά αν θέλει το δημόσιο ή αν δεν απαντήσει αρνητικά στην εταιρεία μπορεί να παραταθεί για 25 χρόνια ακόμα. Σε περίπτωση λήξης της σύμβασης (άρθρο 30 και 31 σύμβασης), το δημόσιο "υποκαθίσταται μεν'' στα δικαιώματα του "αναδόχου", υποχρεώνεται όμως να πληρώσει σ' αυτόν τις μη αποσβεσθείσες δαπάνες! Δεν φτάνει δηλ. ότι η ξένη επιχείρηση θα έχει πραγματοποιήσει στο μεταξύ αμύθητα κέρδη, αλλά θα ζητάει και ...απόσβεση των εγκαταστάσεων της απο την εθνική οικονομία.
- η εταιρεία μπορεί να διατηρεί ξένο τεχνικό προσωπικό και ειδικευμένους εργάτες (άρθρο 28) σε ποσοστό 10% του συνολικού προσωπικού, και εργάτες απλούς σε ποσοστό 3%. Έχει δικαίωμα ακόμα (άρθρο 26 σύμβασης και άρθρο 4 αν.νόμου 2220/40) να διατηρεί αστυνομικό προσωπικό απο επόπτες κλπ που θα φέρουν ''διακριτικόν σήμα'' και θα εξομοιώνονται με τα όργανα της χωροφυλακής κλπ ''θεωρούμενοι ως πρόσθετοι αστυνομικοί υπάλληλοι"!
- το δημόσιο παρουσιάζεται και με μερικά ''δικαιώματα ελέγχου'' (εκπτώσεις αναδόχου) που είναι ολότελα σκιώδη με τον τρόπο που ορίζεται η άσκησή τους. Αξίζει να λεχθεί ότι το δημόσιο μπορεί ακόμα να ''εξαγοράσει'' απο το 1990 και έπειτα τις εγκαταστάσεις κλπ Υποχρεώνεται όμως τότε να καταβάλει για είκοσι χρόνια ποσό ίσο κάθε χρόνο προς τα καθαρά κέρδη του ''αναδόχου'' για το διάστημα αυτό (άρθρο 37 της σύμβασης). Έτσι η ''επιχείρησις'' απαλλάσεται απο τον κόπο να εισπράττει απο τους πελάτες τα καθαρά κέρδη αφού τα παίρνει μαζεμένα απο το δημόσιο που σ' αυτή την περίπτωση δεν παίζει παρά το ρόλο εισπράκτορα της εταιρείας ''Hydroelectric"!.....
Με μοναδική διορατικότητα ο Δημ. Μπάτσης διείδε τις τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης των υδάτων του Αχελώου δια των φραγμάτων για την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Για να αντιληφθούμε τις δυνατότητες αυτές μεταφέρουμε συνοπτικά μια ανακοίνωση της Δ.Ε.Η. που αφορούσε τα φράγματα του Αχελώου στην Αιτωλοακαρνανία (Κρεμαστά, Καστράκι, Στράτο).
Η Δ.Ε.Η. λοιπόν είχε ανακοινώσει: ''Οι πολύ αυξημένες εισροές νερού των Υδροηλεκτρικών Σταθμών, λόγω των συνεχιζόμενων έντονων βροχοπτώσεων της τελευταίας περιόδου, σε συνδυασμό με τα ήδη πολύ υψηλά για την εποχή υδατικά αποθέματα καθιστούν αναγκαία τη λήψη μέτρων για την ασφάλεια των φραγμάτων, ανάσχεση πλημμυρών κ.λ.π. Τα υδατικά αποθέματα βρίσκονται στα επίπεδα των 2370 περίπου Gwh, αυξημένα κατά περίπου 46% έναντι των αποθεμάτων του 2012 της αντίστοιχης περιόδου (περίπου 1620 Gwh) και κατά περίπου 18% έναντι των στατιστικά μεγίστων αποδεκτών αποθεμάτων της περιόδου. Για το σκοπό αυτό απαιτείται σημαντική αύξηση της Υδροηλεκτρικής Παραγωγής ρεύματος κατά την τρέχουσα περίοδο''.
Είναι λοιπόν παράλογο να υπάρχουν αυτές οι δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος δια της αξιοποίησης των υδάτων (και ακόμα περισσότερο των αποθεμάτων λιγνίτη) και να καλείται ο Έλληνας να καταβάλλει μηνιαίως ένα πολύ μεγάλο ποσό για τους λογαριασμούς της Δ.Ε.Η. αλλά και η τελευταία να ''κόβει'' την παροχή ρεύματος σε χιλιάδες νοικοκυριά.
Εγκληματικότερο είναι να έχει περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ ένα τμήμα των μετοχών της Δ.Ε.Η., 17% ήταν τον Φεβρουάριο του 2015, ενώ με την πώληση της Δ.Ε.Η. ή μέρους αυτής, στον επενδυτή περιέρχονται και τα φράγματα του Αχελώου και τελικά ο ίδιος ο Αχελώος ποταμός. Ότι ακριβώς λοιπόν έγινε με την Σύμβαση Cooper γίνεται και σήμερα με τα Μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις. Ξεπουλιούνται απο τις μνημονιακές κυβερνήσεις οι υποδομές και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της πατρίδος μας, έναντι πινακίου φακής, ενώ οι Έλληνες μεταναστεύουν στο εξωτερικό και η τρόϊκα εσωτερικού προπαγανδίζει την δήθεν επί χρόνια αδυναμία αξιοποίησης των δυνατοτήτων αυτών.
Ανάκριση και παραπομπή στο Στρατοδικείο
Στις 8/1/1952 ο Δ. Μπάτσης μεταφέρεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, όπου τον ανακρίνει προσωπικά ο ίδιος ο υπουργός με την βοήθεια των ανώτερων αστυνομικών διευθυντών Πανόπουλου , Λιαρομάτη και Ρακιτζή, δεν κρατείται μυστικά το πρωτοφανές αυτό γεγονός της ανάκρισης από τον ίδιο τον Υπουργό, δίνεται η πληροφορία στις εφημερίδες, η κατηγορία είναι της κατασκοπίας.
Τι ζητούσαν όμως από τον Μπάτση; Οι πιέσεις από τον Πανόπουλου και Ρακιτζή έτειναν να δεχτεί ο Μπάτσης ότι είχε γίνει «συνδετικός κρίκος» στην «υπόθεση των ασυρμάτων» και στην «υπόθεση της Αεροπορίας».
Η Δίκη
Στις 15/2/1952 αρχίζει η δίκη στο Διαρκές Στρατοδικείο Αθηνών αυτή την φορά είναι 29 οι κατηγορούμενοι, δεκάδες οι συνήγοροι υπερασπίσεως, σε αυτή την δίκη τραγικό πρόσωπο είναι ο Δημ. Μπάτσης, που έχει πραγματικά λυγίσει, ομολογεί και αποκηρύττει τις ιδέες του προσπαθώντας συγχρόνως να μην κάνει μεγάλο κακό στους συντρόφους του. Στην περίπτωση του Δ Μπάτση ουσιαστικά δεν υπάρχει κατηγορία πράγμα που παραδέχεται και καταθέτει ο διευθυντής της Αστυνομίας Πανόπουλος, ο Μπάτσης δεν ήξερε τίποτα για τους ασυρμάτους, το μόνο γεγονός είναι ότι πήρε χρήματα από το ΚΚΕ μέσω ενός ναυτικού και τα παρέδωσε σε μια συγκατηγορούμενή του.
Η ζωή του νεαρού νομικού-οικονομολόγου κρίνεται όχι για το τι έκανε πριν την σύλληψή του, αλλά τι είπε και τι «έδωσε» μετά την σύλληψή του. Ο Ρέντης και ο Πανόπουλος είχαν υποσχεθεί στους συνηγόρους του και στην γυναίκα του λίλιαν ότι δεν θα εκτελεστεί αν βοηθήσει την ανάκριση (επιστολή του συνηγόρου του Μπάτση , Παν Παπανικολάου στην εφημερίδα «Ακρόπολη» την 13/12/1972). Στις 21 Φεβρουαρίου καταθέτει ο διευθυντής της Αστυνομίας Πανόπουλος. Ελάχιστοι είναι οι μάρτυρες υπερασπίσεως, ένας από αυτούς ήταν ο καθηγητής ΑΣΟΕΕ Δ Καλλιτσούνης, που μιλά εγκωμιαστικά για τον επιστήμονα Μπάτση.
Η απολογία του Δ. Μπάτση
Δραματική είναι η απολογία του Δ. Μπάτση λέει ότι πίστευε όσα του έλεγαν ο Πλουμπίδης και η Ιωαννίδου, ότι δηλαδή το ΚΚΕ ζητούσε ειρήνευση και ανασυγκρότηση της χώρας, και ότι τα λεφτά που ερχόντουσαν από το εξωτερικό για αυτό τον σκοπό ερχόντουσαν, τέλος είπε ότι δεν φανταζόταν ότι γινόταν κατασκοπία, αρνείται ότι είναι οικονομικός διαχειριστής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και παραδέχεται ότι τρεις φορές πήρε κα μετέφερε χρήματα, για να αποδείξει ότι η μεταμέλειά του είναι αληθινή προσφέρεται να πολεμήσει κατά του κομμουνισμού στη Κορέα… Στις 29/2/1952 αγορεύουν οι συνήγοροι. Στις 1/3/1952 εκδίδεται η απόφαση 8 σε θάνατο (μεταξύ αυτών και Μπάτσης), 4 σε ισόβια, 2 σε 20 χρόνια φυλακή, 4 σε 15 χρόνια, 2 σε 10 χρόνια, 2 σε ένα χρόνο και 7 απαλλάσσονται.
Φωτογραφία πριν την εκτέλεση.
Από αριστερά, Νίκος Μπελογιάννης, Δημήτρης Μπάτσης, Ηλίας Αργυριάδης, Νίκος Καλούμενος.
Αντίδραση της οικογένειας Μπάτση
Η Λίλιαν ήταν σίγουρη ότι ο άνδρας της θα αθωωνόταν, διότι είχε πάρει υποσχέσεις από υψηλά πρόσωπα, η αναγγελία της καταδίκης την οδηγεί σε απόπειρα αυτοκτονίας. Ο ναύαρχος εα πατέρας του, άνθρωπος που κυνηγήθηκε από του βενιζελικούς για τα φιλοβασιλικά του πιστεύω, μέχρι την στιγμή της απόφασης κράτησε μια ψυχρή αξιοπρέπεια του παλιού στρατιωτικού, τώρα όμως πάει στον Παύλο και ο Παύλος……. Αρνείται να τον δεχτεί.
Το τι ακολούθησε στην κυβέρνηση και στην πολιτική ζωή είναι μια άλλη ιστορία, αυτό που έχει αξία είναι οι αποκαλύψεις της Λίλιαν Μπάτση σε επιστολή της στον τύπο:
« Κύριε Διευθυντά
Νομίζω ότι η κοινή γνώμη πρέπει να πληροφορηθεί κατά ποίον τρόπο ο σύζυγός μου έφτασεν είς το απόσπασμα, εξαπατηθείς από όλους. Μετά την σύλληψίν του και πολύ προ της ανακαλύψεως των ασυρμάτων , συνήντησα τον κ Ρέντην. Μου είπεν ότι οι κομμουνιστές πήραν στον λαιμό τους τον άντρα μου , τον επρόδωσαν και τον εξηπάτησαν.
Μερικές ημέρες αργότερον ανεκαλύφθησαν οι ασύρματοι. Είδον κανά τον κ Ρέντην , ο ποίος μου είπεν ότι εις τα σήματα αναφέρεται ονομαστικώς ο σύζυγός μου, ενώ οι άλλοι αναφέροντο με αριθμούς και είναι φανερόν ότι οι κομμουνισταί επεδίωκον να τον εξοντώσουν. Εάν δε ο σύζυγός μου κατέθετε όσα εγνώριζε , εκείνος μου έδιδε την ρητήν υπόσχεσιν ότι θα τον έσωζε, δεδομένου ότι ο άνδρας μου ήταν ένας παρασυρθείς ιδεολόγος.
Εζήτησα να μου επιτρέψουν να επικοινωνήσω μαζί του, αλλά δεν κατέστη δυνατόν. Τότε , έδωσα εις τον κ Ρέντην μίαν επιστολήν προς τον άνδρα μου, όπου τον εκλιπαρούσα να καταθέσει όσα εγνώριζε και τον πληροφορούσα δια την διαβεβαίωσιν του κ Ρέντη. Ο σύζυγός μου κατέθεσεν ότι εγνώριζε.
Μίαν ημέραν των αρχών Ιανουαρίου , μετά τα πέρας της ανακρίσεως, είδα τον άνδρα μου εις το γραφείον του κ Πανόπουλου και επί παρουσία του κ Ρέντη δια πρώτην φοράν από της συλλήψεώς του. Εις την συνάντησιν αυτήν μου είπε, παρουσία των δύο ανωτέρω, ότι είπεν όλην την αλήθειαν , ο ίδιος ο κ Πανόπουλος το επεβεβαίωσεν. Απόδειξις του πόσον εφαίνοντο πιστεύοντες εις την ειλικρίνειαν του συζύγου μου είναι ότι ο κ Πανόπουλοςγενομένης συζυτήσεως ….. είπεν ότι αυτός ο ίδιος θα έδιδεν συμβουλάς εις τον συνήγορον δια τον τρόπονμε τον οποίον έπρεπε να γίνει η υπεράσπισις. Επί παρουσία του κ υπουργού ο κ Πανόπουλος είπεν ότι η μετάνοια του ήταν ειλικρινής και ότι εβοήθησεν την ανάκρισιν . Ακόμα και μετά την εις θάνατον καταδίκην , ο κ Ρέντης με διαβεβαίωσεν ότι είχε αναλάβει ρητήν υποχρέωσιν απέναντι του συζύγου μου και ότι αυτός έσωσεν τον φονέα του υπουργού Λαδά και τον περίφημον Μπέρμαν, μόνον και μόνον διότι εβοήθησαν είς την ανάκρισιν θα έσωζε οπωσδήποτε τον σύζυγό μου.
Κύριε Διευθυντά , ο σύζυγός μου είναι πλέον νεκρός , αλλά ήθελα οι ναγνώστες σας να πληροφορηθούν πως επίσημοι εκπρόσωποι του κράτους έπαιξαν με την αγωνίαν ενός ανθρώπου»
Κάτω από το γράμμα της Λίλιαν Μπάτση ο πατέρας του σημείωσε την πικρία του:
«Προσυπογράφων κ Διευθυντά , τα όσα ανωτέρω η νύφη μου εκθέτει, προσθέτω ότι μετά την υπό ενός ψήφου απόρριψιν αιτήσεως χάριτος του υιού μου από το Συμβούλιον Χαρίτων, ανέμενον ότι η ανέκαθεν αφοσίς μου προς τους βασιλείς, δι ους και μόνον εξωρίσθην και εφυλακίσθην, και οι πολυετείς υπηρεσίαι μου προς το έθνος θα συνετέλουν ώστε το πλήγμα που υπέστην μετά την σύλληψιν και καταδίκην του υιού μου να μη συνεπληρούτο με την θανατικήν εκτέλεσίν του.
Α. Μπάτσης αντιναύαρχος εα»
Άρθρο του Δ. Μπάτση μετά τη δημοσίευση της εργασίας του
«Η εργασία μου αυτή γράφτηκε με την βέβαιη προοπτική, πως παρ’ όλα τα εμπόδια και παρ’ όλες τις πολύμορφες επεμβάσεις, ο Ελληνικός Λαός, που πάντα αγωνίζεται ηρωικά, θα ανοίξει και πάλι με τον αγώνα του διάπλατα τον δρόμο, για μια ελεύθερη δημοκρατική ανοδική πορεία, και θα αρχίσει, με τον ίδιο ενθουσιασμό, με την ίδια ορμή και αυτοθυσία, να χτίσει την ερειπωμένη από την ναζιστοφασιστικη κατοχή και τον οικτρό εμφύλιο, πατρίδα. Η Ελλάδα θα γίνει οικονομικά και εθνικά πραγματικά ελεύθερη μόνον τότε που η ανοικοδόμηση αυτή γίνει από το Λαό και για το Λαό. Θα σπάσουν τα δεσμά και θα αλλάξει ριζικά η διάρθρωση της σημερινής οικονομίας μας, θα ανοίξει ο δρόμος για να λυτρωθούν οι παραγωγικές δυνάμεις της νεοελληνικής κοινωνίας. Και ο δρόμος αυτός μας οδηγεί στην ορθολογιστική οργάνωση και στη σχεδιασμένη ανάπτυξη της εθνικής μας οικονομίας, στη δημιουργία ανώτερης τεχνικής βάσης, στη γοργή συσσώρευση των οικονομικών μέσων για ν’ ανθήσει και σ’ εμάς γερή, προοδεμένη κοινωνική ζωή. Μόνον τότε θα δημιουργηθούν και θα εξασφαλιστούν όλες οι προϋποθέσεις για μια ακόμα πιο ψηλή κοινωνική επιδίωξη: τη σοσιαλιστική κοινωνία. Για το χτίσιμο αυτής της νέας Ελλάδας δουλεύουν σήμερα, μέσα σε τραγικές πραγματικά συνθήκες και αψηφώντας κάθε κίνδυνο, όλοι οι επιστήμονες που βλέπουν μπροστά, όλοι οι προοδευτικοί άνθρωποι των επιστημών, πλάι και μαζί με τον αδάμαστο Ελληνικό Λαό, προσφέροντας ακόμη και την ζωή τους, ότι πολυτιμότερο δηλαδή έχουν, προσπαθώντας έτσι να στεριώσουν, όσο το δυνατό περισσότερο, την νίκη του. Σε όλους αυτούς τους πραγματικούς ηρωικούς αγωνιστές, προσφέρω και εγώ την μικρότατη αυτή συμβολή.
Δημήτρης Μπάτσης
Αθήνα, ΕΜΠ , Ιούνιος 1947».
Ποιος ήταν ο Δημήτρης Μπάτσης
Ο Δημήτρης Μπάτσης, παρόλο που είχε ασπαστεί την μαρξιστική οικονομική θεωρία, δεν υπήρξε ποτέ ενεργό κομματικό στέλεχος του ΚΚΕ. Γόνος πλούσιας μεγαλοαστικής οικογενείας, ήταν γιος του βασιλόφρονα ναυάρχου Α. Μπάτση, με καταγωγή από τα Ψαρά, και της Αν. Πρίντεζη, από τη Σύρο.
Ο Δημήτρης Μπάτσης με την γυναίκα του Λίλια Καλαμάρο-Black.
Δικηγόρος στο επάγγελμα και με σπουδές στα οικονομικά, μιλούσε άπταιστα Αγγλικά και Γαλλικά. Ήταν μέλος της «Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Νεοελληνικών Προβλημάτων «Επιστήμη –Ανοικοδόμηση», γνωστής με τα αρχικά «ΕΠ-ΑΝ», που ιδρύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1945, μαζί με τον πρύτανη του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, Νικόλαο Κιτσίκη. Ήταν κοσμικός με ευρύτατες κοινωνικές σχέσεις. Είχε παντρευτεί την κόρη του υπουργού του Λαϊκού κόμματος (βασιλικό κόμμα) με την οποία χώρισε και εν συνεχεία παντρεύτηκε την Λίλιαν Καλαμάρο-Black, κόρη βιομηχάνου.
Αρχικά, υπήρξε συντάκτης και υπεύθυνος σύνταξης, ενώ από το 6ο τεύχος του, ήταν εκδότης και διευθυντής στο δεκαπενθήμερο επιστημονικό περιοδικό «Ανταίος», το οποίο κυκλοφορούσε από τις 20 Μαΐου 1945 έως τον Ιούνιο του 1951. Στο συγκεκριμένο περιοδικό αναφέρθηκε για πρώτη φορά στην αποικιακή εκχώρηση της Πτολεμαΐδας. Από τις 10 Μαΐου του 1946, δημοσίευε κείμενα που αποτέλεσαν αργότερα το υλικό για το βιβλίο «Η βαρειά βιομηχανία στην Ελλάδα», όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται και στην υπογραφή της συμβάσεως «Hugh Cooper».
Συνελήφθη στις 23 Οκτωβρίου του 1951, 4 μέρες μετά την έναρξη της πρώτης δίκης του Μπελογιάννη και των συντρόφων του, ενώ η δίκη του ξεκίνησε στις 15 Φεβρουαρίου του 1952, μαζί με την δεύτερη δίκη του Μπελογιάννη και των 28 κατηγορουμένων για κατασκοπεία.
«Ο φερόμενος ως εξαφανισθείς, δικηγόρος Δημήτριος Μπάτσης, διευθυντής του περιοδικού Ανταίος, συνελήφθη υπό της Γενικής Ασφαλείας Πειραιώς, όπου και κρατείται. Ούτος ενέχεται εις υπόθεσιν δια την οποίαν διενεργείται ανάκρισις». Στις 8/1/1952, ο Δ. Μπάτσης μεταφέρεται στο Υπουργείο Εσωτερικών, όπου τον ανακρίνει προσωπικά ο ίδιος ο υπουργός Κωνσταντίνος Ρέντης με την βοήθεια των ανώτερων αστυνομικών διευθυντών, Πανόπουλου, Λιαρομάτη και Ρακιτζή, ενώ μάλιστα δεν αποκρύπτεται το πρωτοφανές αυτό γεγονός της ανάκρισης και από τον ίδιο τον υπουργό δίνεται η πληροφορία στις εφημερίδες. Ο ίδιος δε φαίνεται να είχε κάποια σχέση ή γνώση για τους ασυρμάτους και ουσιαστικά η κατηγορία που του είχαν προσάψει ήταν η οικονομική δοσοληψία που είχε με έναν ναυτικό για την μεταφορά ενός ποσού σε μια συγκατηγορούμενή του. Άλλωστε, ο ίδιος ο διευθυντής της Αστυνομίας, Ι. Πανόπουλος, παραδέχεται ότι δεν υπάρχει ουσιαστική κατηγορία για τον Μπάτση.
Στη δίκη που ακολούθησε, o Mπάτσης ήταν αδιαμφισβήτητα η πιο τραγική φιγούρα της αίθουσας. Απαρνείται την ιδεολογία του περί μαρξιστικής θεώρησης της οικονομίας καθώς και τον κομμουνισμό, αν και όπως σημειώνεται είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν υπήρξε ποτέ κομμουνιστής με την στενή κομματική έννοια. Δεν στρέφει ούτε μια φορά το βλέμμα του στους συγκατηγορούμενούς του, όπως σημειώνει, στο βιβλίο της ¨Μαρτυρίες¨, η Έλλη Παππά. ¨Ο Μπάτσης δεν γύριζε να μας δει. Νόμιζε ο φουκαράς πως έτσι θα έδειχνε «καλή διαγωγή»... Μάλιστα ως ένδειξη «μεταμέλειας» ζήτησε να καταταχθεί στο ελληνικό σώμα που επρόκειτο να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ στον πόλεμο μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας. Τίποτα όμως δεν στάθηκε ικανό να αποτρέψει την εκτέλεσή του μαζί με τους Μπελογιάννη, Αργυριάδη και Καλούμενο. Ακόμα και η δέσμευση του υπουργού Κων/νου Ρέντη προς τον δικηγόρο υπεράσπισης, ότι ο Μπάτσης δεν θα εκτελεστεί, δεν κρατήθηκε. Ο πατέρας του Δημήτρη Μπάτση, ο οποίος ήταν ναύαρχος εν αποστρατεία και πιστός, μέχρι τέλους βασιλόφρων (είχε κυνηγήσει αμείλικτα «βενιζελικούς» συναδέλφους του στο όνομα του βασιλικού θρόνου), ζήτησε ακρόαση από τον βασιλιά Παύλο, μετά την αναγγελία της ποινής της εκτέλεσης του γιού του, αλλά έγινε δεκτός αφού ο Μπάτσης είχε ήδη εκτελεσθεί.
Το βιβλίο του Μπάτση, η «Βαριά Βιομηχανία στην Ελλάδα», θεωρείται το πιο αντιπροσωπευτικό ελληνικό οικονομικό βιβλίο σχετικά με την ελληνική εκβιομηχάνιση. Σύγχρονοι μελετητές, αναψηλαφίζοντας την υπόθεση, καταλήγουν σε 2 συμπεράσματα για την εντελώς άδικη, από ότι φαίνεται, εκτέλεση του Δημήτρη Μπάτση: Είτε το βιβλίο του, «Η Βαριά Βιομηχανία στην Ελλάδα», ενόχλησε τόσο που ο συγγραφέας του έπρεπε να φιμωθεί δια παντός, είτε η εκτέλεσή του προσδοκούσε να χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση ως φόβητρο για την αστική τάξη, από την οποία προερχόταν ο Μπάτσης. Επιδιώχτηκε, με αυτόν τον τρόπο, η τρομοκρατία της «αριστερής» διανόησης, δείχνοντας έτσι το δόγμα ότι «εν τω Άδη ούκ έστι μετάνοια».
πηγή 2
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου