20 Δεκεμβρίου 1943, 5 μέρες πριν από τα Χριστούγεννα

 

“Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, στις 20 Δεκεμβρίου του 1943. Το Αμερικανικό βομβαρδιστικό B-17F, που από το πλήρωμά του είχε ονομαστεί "Ye Olde Pub" μόλις που κατάφερνε να στέκεται στον αέρα και να πετά επιχειρώντας να πλησιάσει τη Μάγχη και να επιστρέψει στην βάση του στη Βρετανία.

Μετά από την εκτέλεση της αποστολής του που ήταν επίθεση στην πόλη της Βρέμης, το Β-17 δέχτηκε επίθεση από Γερμανικά καταδιωκτικά. Κυβερνήτης του ήταν ο νεαρός υποσμηναγός Charles Brown, τον οποίο βλέπετε πάνω δεξιά στην ασπρόμαυρη φωτογραφία.

Οι ζημιές στο κουφάρι του βομβαρδιστικού ήταν πολλές: δυο από τους 4 κινητήρες του είχαν πάψει να λειτουργούν. Το μπροστινό του τμήμα είχε σχεδόν ολοκληρωτικά καταστραφεί. Το κυρίως σώμα του αεροπλάνου ήταν γεμάτο τρύπες, με το πλήρωμα του αεροπλάνου εκτεθειμένο στον παγωμένο αέρα, ενώ το ουραίο πτερύγιο είχε διαλυθεί και σπάσει. Είχε επίσης καταστραφεί και το πίσω πολυβολείο.

Όλα έδειχναν πως το Β-17 και το πλήρωμά του ήταν ξεγραμμένο. Αυτό έγινε βεβαιότητα, όταν πίσω από το βαρύ βομβαρδιστικό που αγκομαχούσε να κρατηθεί στον αέρα, βρέθηκε ένα Γερμανικό καταδιωκτικό BF-109.  Πιλότος του ήταν ο νεαρός αστέρας της Luftwaffe, Franz Stigler. O Stigler χρειάζονταν μια μόνο κατάρριψη εχθρικού αεροσκάφους ακόμα, ώστε να τιμηθεί με τον "Σταύρο του Τάγματος των Ιπποτών", μια ζηλευτή διάκριση για κάθε Γερμανό αξιωματικό. Μια κατάρριψη ακόμα...

Ο νεαρός πιλότος, δεν θα μπορούσε να ονειρευτεί πιο εύκολο στόχο. Επιτέθηκε στο Αμερικανικό βομβαρδιστικό και έβλεπε ήδη τον εαυτό του με το ποθητό μετάλλιο γύρω από τον λαιμό του. Γρήγορα όμως διαπίστωσε ότι το πίσω πολυβολείο του εχθρού ήταν κατεστραμμένο και ο αντίπαλος δεν μπορούσε να ανταποδώσει τα πυρά και να αμυνθεί. Αμέσως πέταξε δίπλα στο αεροπλάνο του εχθρού, παρατηρώντας τα πλήγματα που είχε δεχτεί αυτό.

Μπορούσε πλέον να δει το πλήρωμα των νέων παιδιών του Β17 και διαπιστώνει πως ήταν ανυπεράσπιστα, φοβισμένα και παγωμένα. Περίμεναν τον βέβαιο θάνατο. Προχώρησε εμπρός και βρέθηκε δίπλα στο cockpit του αντιπάλου του. Κοίταξε στα μάτια τον άνθρωπο που ήταν ο εχθρός τον οποίο είχε εκπαιδευτεί να σκοτώσει.

Τότε, πήρε μια απόφαση που θα άλλαζε πολλές ζωές: ο Αμερικανός πιλότος που είχε σχεδόν την ίδια ηλικία με αυτόν, δεν ήταν ο απρόσωπος εχθρός. Ήταν ένας άνθρωπος απόλυτα ανυπεράσπιστος που βρίσκονταν στο απόλυτο έλεός του. Σκέφτηκε λοιπόν, ότι το να χτυπήσει και να ρίξει το βομβαρδιστικό του εχθρού θα ήταν σαν να άνοιγε πυρ απέναντι σε έναν αλεξιπτωτιστή. Μια πράξη που δεν είχε μέσα της καμία τιμή. Πως να καταδειχτεί λοιπόν ένα παράσημο τιμής, μετά από μια τέτοια άτιμη πράξη;

Ο Franz, δεν όπλισε ξανά τα πολυβόλα του. Αντίθετα, συνέχισε να πετά δίπλα στο βομβαρδιστικό του εχθρού προστατεύοντάς το μέχρι αυτό να φτάσει στη Μάγχη και στον εναέριο χώρο της Βρετανίας. Τότε, κοίταξε τον Charlie στα μάτια για τελευταία φορά. Τον χαιρέτησε στρατιωτικά , δέχτηκε τον αντίστοιχο χαιρετισμό από αυτόν , και πέταξε μακριά πίσω στην Γερμανία.

Όμως η ιστορία αυτή ήταν προορισμένη να μη τελειώσει εκεί. Πέρασαν 40 χρόνια και βρισκόμαστε στο 1983. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είναι μακρινό παρελθόν, πολύ πιο μακρινό από όσο τα χρόνια που πέρασαν από την λήξη του, αφού εκείνα τα μιση θάβονται βαθειά μέσα από την ενωμένη πορεία των ευρωπαϊκών κρατών και των λαών τους. Τα σύνορα έχουν πέσει, τα χαρακώματα με το αίμα τόσων νέων παιδιών λες και είναι εφιάλτης που έσβησε, αφήνοντας πίσω του μόνο ιστορικές διδαχές και συμπεράσματα.

Μετά λοιπόν από 40 χρόνια, ο Αμερικανός πιλότος του 1943 Charles Brown και ο Γερμανός εχθρός του Franz Stigler θα συναντηθούν ξανά. Μέσα από ένα περιοδικό βετεράνων αναγνώρισε ο ένας τον άλλον και αποφάσισαν να βρεθούν από κοντά. Τόσα χρόνια, αναρωτιόνταν ο ένας για την τύχη του άλλου. Αν επέζησε, αν μπόρεσε να βγει ζωντανός από την κόλαση του πολέμου. Τώρα λοιπόν, ήταν πάλι ο ένας απέναντι στον άλλον σε μια συνάντηση που ξεχείλιζε από σεβασμό, ευγνωμοσύνη και συγκίνηση.

Οι δυο παλιοί πιλότοι και εχθροί, έγιναν αχώριστοι φίλοι. Το ίδιο συνέβη με τις οικογένειες τους με τις οποίες συχνά οργάνωναν κοινές εκδρομές για ψάρεμα. Στην έγχρωμη φωτογραφία βλέπετε δεξιά τον Charles, τον Αμερικανό πιλότο, και αριστερά τον Γερμανό Franz. Εδώ δεν είναι εχθροί στον αέρα, αλλά αδελφικοί και αχώριστοι φίλοι. 

Υπήρξε μια ακόμη συνάντηση: ο Franz Stigler, συνάντησε όλους τους απογόνους του πληρώματος του B17. Περισσότεροι από 30 άνθρωποι είχαν έρθει στη ζωή, γιατί εκείνη την ημέρα του Δεκεμβρίου του 1943 ο Franz επέλεξε να μην ακουμπήσει τον κόκκινο διακόπτη των πολυβόλων του και να επιτρέψει στο πλήρωμα του Β17 να έχει μια ακόμη ευκαιρία ζωής. Μετά το τέλος αυτής της συνάντησης, ο Franz δώρισε στον φιλο του Charles ένα βιβλίο που μέσα του είχε γράψει την πιο κάτω αφιέρωση:

"Μια νύχτα του 1940, έχασα στο μέτωπο τον μονάκριβο αδελφό μου. Την 20η Δεκεμβρίου του 1943, 4 μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, μου δόθηκε η ευκαιρία να σώσω το πλήρωμα ενός αεροπλάνου που ήταν ήδη τόσο άσχημα χτυπημένο που πέταγε από θαύμα. Ο πιλότος του, ο Charlie Brown, είναι για εμένα ο,τι ήταν ο αδελφός μου.

Σ’ ευχαριστώ Charlie.

O αδελφός σου, Franz."

Οι δυό τους έμειναν φίλοι για περισσότερο από 20 χρόνια, μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος. Αλλά λες και αυτός ακόμα, δεν θέλησε να τους κρατήσει χώρια για πολύ: ο θάνατος του ενός, ακουλουθήθηκε από τον θάνατο του άλλου με διαφορά μόλις 5 μηνών.

 

Το είχα γράψει σε μια άλλη ευκαιρία, αλλά δεν αντέχω να μην το επαναλάβω: ο άνθρωπος είναι ικανός για απίστευτη καταστροφή, την ίδια στιγμή που είναι ικανός για απίστευτο μεγαλείο. Τι αντιφατικό πλάσμα! Στον δε πόλεμο, εκεί που έχουν σημειωθεί τα μεγαλύτερα δράματα, εκεί έχουν συμβεί και πράξεις αδιανόητης τιμής και άφθαστης ιπποσύνης.  Τελικά, μικρή σημασία έχουν οι συνθήκες γύρω σου. Σημασία έχει το πως επιλέγεις να είσαι, μέσα στις συνθήκες που υπάρχουν γύρω σου. Γιατί πάντα, μπορείς να επιλέξεις. Και πάντα, μπορείς να διαλέξεις το μεγαλείο.

 

ΥΓ: θέλω να ευχαριστήσω τον πατέρα μου, που μου πρωτομίλησε για αυτήν την ιστορία όταν ήμουν ακόμη στα εφηβικά ή στα πρώτα μετεφηβικά μου χρόνια. Δεν υπάρχουν πολλά καλύτερα που θα μπορούσε να μου πει, για να μου διδάξει την αξία της τιμής.

"Fly, fighting fair.

It’s the code of the air!"

Αχ ρε father... Σ ευχαριστώ για όλα.

***

Από το facebook του Spyros Hatiras