Γράφει ο Βαγγέλης Βιτζηλαίος
Η πρόταση της Ρωσίας για διεθνή έλεγχο των χημικών που διαθέτει το καθεστώς του σύρου προέδρου, Μπασάρ αλ Άσαντ, περιέπλεξε τα δεδομένα γύρω από την επέμβαση των Δυτικών στη Συρία, με Ουάσινγκτον, Μόσχα και Δαμασκό να συμμετέχουν σε ένα διπλωματικό «θρίλερ».


Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έδειχναν τη βούληση να προσπαθήσουν για την εξεύρεση πολιτικής λύσης του ζητήματος, αλλά οι χθεσινές εξελίξεις, άφησαν ένα ανοιχτό παράθυρο για αποτροπή της επέμβασης, ιδιαίτερα μετά και τις δηλώσεις του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.
Συγκεκριμένα, σχολιάζοντας τη ρωσική πρόταση σε σειρά συνεντεύξεων σε αμερικανικά ΜΜΕ, έκανε λόγο για «σημαντικό βήμα». «Η πρόταση Ρωσίας για τη Συρία είναι δυνητικά θετική, αλλά πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί», είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας «η πρόταση τα χημικά όπλα της Συρίας να τεθούν υπό διεθνή έλεγχο θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό βήμα.
Στόχος είναι να διασφαλίσουμε ότι δε θα ξαναχρησιμοποιηθούν χημικά όπλα στη Συρία» συμπλήρωσε. «Αν ο Άσαντ εγκαταλείψει τα χημικά όπλα, τότε ένα ενδεχόμενο χτύπημα στη Συρία θα τεθεί απολύτως σε αναμονή» τόνισε.
Μόσχα και Δαμασκός«πάτησαν» στην πρόταση Κέρι
Τη Δευτέρα, η αμερικανική πλευρά, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι, έκανε πρόταση προς τη Δαμασκό να παραδώσει το χημικό της οπλοστάσιο με αντάλλαγμα τη ματαίωση της επέμβασης. Το αντίπαλο μπλοκ, «πάτησε» πάνω σε αυτό το τελεσίγραφο (;) με τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ να προτείνει στον σύρο ομόλογό του, Ουάλιντ Μουάλεμ, κατά τη συνάντησή τους στη Μόσχα, να τεθούν υπό διεθνή έλεγχο τα χημικά του συριακού καθεστώτος. Η πρόταση χαιρετίστηκε από τη Δαμασκό, χωρίς φυσικά, υπάρξει ξεκάθαρη θετική απάντηση και λεπτομέρειες για το πώς θα υλοποιηθεί η κίνηση αυτή.
Την ίδια ώρα, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, πριν από την απάντηση της Δαμασκού δήλωσε ότι επρόκειτο για «ρητορική δηλωση» κάτι που έκανε και χθες το βράδυ, σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Λαβρόφ. Παρά τα «μπρος πίσω» του Τζον Κέρι, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει τη ρωσική πρόταση, αν και προτεραιότητά του θα είναι η έγκριση του Κογκρέσου για να προχωρήσει σε ένα στρατιωτικό πλήγμα εναντίον του καθεστώτος της Δαμασκού.

Τα σενάρια και οι «διπλές αναγνώσεις»

Οι παραπάνω εξελίξεις διαμορφώνουν ένα πολύ ρευστό σκηνικό, όσον αφορά τις προθέσεις των εμπλεκόμενων πλευρών. Το καθεστώς Άσαντ είτε έχει όντως πρόθεση να παραδώσει τα χημικά ώστε να αποτραπεί μία επίθεση εις βάρος του είτε γνωρίζει ότι η επίθεση είναι δρομολογημένη, οπότε κάνει μία ύστατη προσπάθεια με μια χειρονομία «καλής» θέλησης που θα εντείνει τις πιέσεις της κοινής γνώμης προς τον Ομπάμα, ώστε να μην επιτεθεί. Κάτι τέτοιο φάινεται πως εν μέρει συνέβη, αφού Γαλλία και Βρετανία έδειξαν διάθεση να μελετήσουν τη ρωσική πρόταση.
Η Ουάσινγκτον τήρησε μια ακόμα πιο «θολή» και αμφιλεγόμενη στάση, αφού πολλοί μίλησαν για επικοινωνιακό λάθος του Τζον Κέρι. Ο Λευκός Οίκος δεν «άδειασε» τον ΥΠΕΞ του, αλλά έδειξε ότι εννοεί την πρόταση. Φυσικά, μπορεί αυτή να έγινε ώστε να δείξει η Ουάσινγκτον ότι δίνει ευκαιρία στη Δαμασκό να αποτρέψει την επέμβαση, με δεδομένη την έμμεση αποδοκιμασία της κοινής γνώμης προς το ενδεχόμενο αυτό, εκτός κι αν τελικά γίνει η έκπληξη και οι ΗΠΑ αποφάσισαν να κάνουν πίσω.
Το τελευταίο ενδεχόμενο συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες, με τις ΗΠΑ να δείχνουν ότι απλά χρειάζονται ακόμα χρόνο για να προετοιμάσουν τη διεθνή κοινότητα και την κοινή γνώμη για την επίθεση. Οι επόμενες ώρες είναι κρίσιμες.